Voortgangsrapportage staatssecretaris Coenradie inzake capaciteitsproblematiek
“Ik verwacht deze week een ‘code zwart’-situatie: alle PI’s en cellencomplexen op politiebureaus zijn vol. Ik vind dit een onverantwoorde situatie en zal daarom een juridisch noodventiel creëren om de doorstroom te verhogen om zodoende voorlopig gehechten en arrestanten te kunnen blijven plaatsen. Tot die tijd moet ik besluiten om gedetineerden vanuit de PI’s niet alleen op vrijdagen incidenteel drie dagen eerder heen te zenden, maar ook op andere dagen van de week. Ik ben genoodzaakt deze maatregel te verruimen. Het alternatief is dat DJI niet meer alle voorlopig gehechten en arrestanten kan plaatsen.” Dat schrijft staatssecretaris Coenradie vandaag in haar derde voortgangsrapportage aan de Tweede Kamer over de capaciteit bij DJI.
Er is sinds vorig jaar sprake van een langdurig capaciteitsprobleem bij DJI. Onze organisatie heeft sinds die tijd verschillende maatregelen getroffen om zoveel mogelijk capaciteit in de lucht te houden en brengen, om de instroom te beperken en de doorstroom te vergroten. Coenradie gaat in haar brief in op een aantal belangrijke nieuwe maatregelingen en ontwikkelingen.
Capaciteitsuitbreidingen
Per half december zijn de zelfmeldlocaties in PI Veenhuizen en PI Heerhugowaard operationeel. Het gaat om kortgestraften met lagere risico’s die hun straf kunnen uitzitten op een plek waar de beveiliging en dagprogramma beperkt is en waar minder personeel voor moet worden ingezet.
DJI heeft het Rijksvastgoedbedrijf opdracht gegeven om de PI Haaglanden met 27 plekken uit te breiden. DJI verkent of deze plekken voor zelfmelders of als BBA worden ingezet. De verwachting is dat deze plekken rond de zomer 2025 in gebruik kunnen worden genomen. Daarnaast kijkt DJI naar flexibele capaciteit bij bestaande PI’s.
DJI is bezig met capaciteitsuitbreidingen voor jeugd en forensische zorg. Aangezien deze doelgroepen ook in het gevangeniswezen verblijven zorgen deze uitbreidingen op termijn voor ruimte in de PI’s. Ook verkent DJI nog steeds het huren van celcapaciteit in Estland en lopen er pilots die gericht zijn op minder personele inzet.
Bevorderen uitstroom
De mogelijkheden om vanuit reguliere detentie door te stromen naar een Beperkt Beveiligde Afdeling (BBA) zijn vanaf eind mei 2024 vergroot met de verruiming van de termijnen. Dat is succesvol gebleken: waar eerst nog niet alle plekken bezet waren, worden nu ruim 250 plekken BBA plaatsen bezet. Er is zelfs een wachtlijst van circa 70 gedetineerden die wel in aanmerking komen maar waarvoor geen BBA-plek beschikbaar is. DJI bekijkt nu of er meer BBA-plekken kunnen worden gerealiseerd.
Heenzenden en noodventiel
DJI zendt de laatste maanden, indien nodig, wekelijks tientallen gedetineerden op vrijdag heen die anders binnen drie dagen (de daarop volgende zaterdag, zondag of maandag) in vrijheid zouden worden gesteld. De staatssecretaris heeft besloten deze maatregel uit te breiden naar alle dagen van de week waarbij gedetineerden, indien noodzakelijk, ook op andere dagen dan vrijdag maximaal drie dagen eerder in vrijheid gesteld worden.