Het grootste deel van de aangetroffen smokkelwaar is drugs. Daarna volgen communicatiemiddelen zoals telefoons en opladers. Bijna een kwart van de contrabande wordt gevonden in de cellen van gedetineerden. Daarnaast zien we een duidelijke toename van het aantal aangetroffen contrabande op luchtplaatsen. En bij de invoer van goederen (zoals kleding, schoeisel, postpakketten). Ook is er een toename in de pogingen om contrabande over de gevangenismuren te gooien.
Naast de structurele maatregelen tegen de invoer van contrabande plaatst het gevangeniswezen extra hekken en netten. Daarnaast is het aantal speurhonden verdubbeld waardoor er steeds meer controles met honden plaats vinden. DIJ houdt technologische en innovatieve ontwikkelingen continue in de gaten en voert diverse proeven uit om bestrijdingsmogelijkheden van contrabande te testen.
De Landelijke Bijzondere Bijstandseenheid van de Dienst Vervoer en Ondersteuning (DV&O) voert aangekondigd controles uit. Sinds begin 2023 controleren zij ook onaangekondigd (‘binnen zonder kloppen’) de PI’s, die in 2023 allemaal onaangekondigd gecontroleerd zijn. Dit onaangekondigd controleren wordt op dit moment geëvalueerd. De eerste resultaten ervan zijn positief. Het doel is nu om onaangekondigd controleren toe te voegen aan het vaste instrumentarium.
* Wapens betreffen voornamelijk scherpe voorwerpen die als (steek)wapen gebruikt zouden kunnen worden zoals bijvoorbeeld een aangescherpte tandenborstel.
5 vragen en antwoorden over Contrabande
Veiligheid staat bij DJI voorop. In het belang van justitiabelen, medewerkers en de samenleving wordt contrabande onder geen enkel beding getolereerd. Daarom doen we er alles aan om de invoer van verboden spullen in onze inrichtingen te voorkomen.
DJI neemt verschillende maatregelen om de invoer van verboden spullen tegen te gaan. De maatregelen variëren van controles met technische hulpmiddelen of speurhonden tot inspecties door personeel.
Medewerkers nemen de verboden voorwerpen in beslag. Van de inbeslagname maakt de medewerker een rapport op. Afhankelijk van het voorwerp en de situatie wordt aangifte gedaan en wordt het Gedetineerden Recherche Informatie Punt (GRIP) geïnformeerd. Daarnaast kan het voorwerp worden opgeslagen om overhandigd te worden aan de opsporingsdiensten of om te vernietigen.
Volgens de Penitentiaire beginselenwet, de Beginselenwet justitiële jeugdinrichtingen en de Beginselenwet verpleging terbeschikkinggestelden kan in de huisregels van de inrichtingen worden bepaald dat sommige voorwerpen binnen de inrichting verboden zijn. De handhaving van de orde of de veiligheid in de inrichting vormt de basis voor die bepalingen.
DJI kan ondanks alle inspanningen niet voor 100% voorkomen dat contrabande wordt aangetroffen in inrichtingen. De Inspectie Justitie en Veiligheid en (IJenV) erkent dit in het onderzoeksrapport‘Binnen de muren niet toegestaan’ (maart 2017). Er is de afgelopen jaren veel verbeterd in de controle op en het tegengaan van de invoer van contrabande. Dat blijkt onder andere uit voornoemd rapport en uit de conclusies van de IVenJ over contrabande in FPC’s (mei 2017). Het weren van contrabande blijft een continue uitdaging. DJI geeft daaraan onverminderd aandacht.
