Extramurale detentie en penitentiair programma
Gedetineerden met een korte straf tot drie maanden zijn soms gebaat bij een straf of maatregel buiten de gevangenismuren (extramurale detentie). Deze vorm van detentie voorkomt dat mensen hun werk kwijtraken of dat het gezin wordt ontwricht
Penitentiair programma.
Een bijzondere vorm van extramurale detentie is het penitentiair programma. Dit programma is bedoeld voor gedetineerden met een onvoorwaardelijke straf van minstens zes maanden. Zij kunnen in de laatste fase van hun detentie met elektronische bewaking buiten de muren van de gevangenis hun leven weer op de rails zetten. Het programma richt zich op de combinatie van werk, opleiding en andere bezigheden om te voorkomen dat de deelnemer later weer in crimineel gedrag vervalt.
Tijdens het penitentiair programma verblijft de gedetineerde met behulp van elektronisch toezicht thuis en volgt tegelijkertijd een verplicht arbeids- of scholingsprogramma. In deze periode staat de gedetineerde onder toezicht van de reclassering.
Voorwaarde voor alle vormen van extramurale detentie is dat de gedetineerde in kwestie de veiligheid van de samenleving niet in gevaar brengt. DJI voert de maatregel uit in combinatie met de noodzakelijke beveiliging, zoals het elektronisch toezicht.
Voorwaardelijke invrijheidstelling
Bij gevangenisstraffen van tenminste één jaar komt een gedetineerde alleen nog onder voorwaarden na tweederde van zijn straf vrij. De veroordeelde krijgt dan een proeftijd. Tijdens deze proeftijd geldt de algemene voorwaarde dat de veroordeelde geen nieuwe strafbare feiten mag plegen. Daarnaast kunnen bijzondere voorwaarden worden opgelegd, zoals een locatieverbod of het volgen van een training of behandeling. Als de veroordeelde zich niet houdt aan de voorwaarden, moet hij alsnog de rest van zijn straf uitzitten.