Arbeid
Werken in de gevangenis is vrijwillig. Tot 1 juli 2021 gold er een arbeidsrecht en -plicht, maar die is vervallen met de komst van de Wet straffen en beschermen. De arbeidsbedrijven van de PI’s opereren op de markt onder de (merk)naam In-Made.
Voorwaarden
Arbeid is het belangrijkste onderdeel van het dagprogramma dat aan gedetineerden wordt aangeboden. Er wordt minimaal twintig uur per week gewerkt: het is zowel een zinvolle dagbesteding voor gedetineerden als een bedrijfseconomische activiteit. De arbeid moet aan een aantal voorwaarden voldoen:
- kostenefficiënt;
- bedrijfsmatig georganiseerd;
- met respect en aandacht voor medewerkers en gedetineerden.
Alle gedetineerden, zowel in een huis van bewaring als in de gevangenis, komen in beginsel in aanmerking voor arbeid. Uiteraard wordt bij de toedeling van werkzaamheden gekeken naar achtergrond, het gepleegde delict en risico’s.
Re-integratie
Bedrijfsmatig werken leert gedetineerden tijdens hun verblijf in de inrichting naast werknemersvaardigheden, het juiste dagritme en de noodzakelijke structuur. Dit draagt bij aan een succesvolle re-integratie in de maatschappij na de detentie. Daarnaast biedt arbeid gedetineerden de mogelijkheid om geld te verdienen, werkervaring op te doen en vakdiploma’s te behalen. De vakopleidingen worden zoveel mogelijk gegeven in nauwe samenwerking met een gecontracteerde MBO-school en soms met een ROC. Ook is er samenwerking met brancheorganisaties. De meeste werkzalen zijn erkend als leerbedrijf voor het MBO.
Soorten werkzaamheden
Er zijn verschillende werkzaamheden die door gedetineerden worden uitgevoerd, van handmatig inpakwerk, tot machinale arbeid en werk in de facilitaire dienstverlening. De werkzaamheden vinden plaats in bijvoorbeeld werkplaatsen voor hout- en metaalbewerking en voor recyclewerkzaamheden, in naaiateliers, maar ook in bijvoorbeeld verpakking van voeding, winkels, wasserijen en schoonmaak en onderhoud van de gevangenis. Informatie hierover is te vinden in de brochure of op de website van In-Made.
Begeleiding
Gedetineerden die binnen de penitentiaire inrichting arbeid verrichten worden begeleid door een werkmeester ook wel arbeidsbegeleider genoemd. Deze zorgt ervoor dat het werk door gedetineerden tijdig en met de juiste kwaliteit wordt geleverd. Dat doen zij onder andere door vakkennis over te dragen aan gedetineerden en hen te motiveren. Ook kwaliteitscontroles van geleverde arbeid en het bewaken van een veilige werkomgeving behoren tot de werkzaamheden van de medewerker arbeid.
Inkomsten
Gedetineerden verdienen met hun arbeid minimaal € 0,95 per uur. Het geld dat ze verdienen, storten we op een rekening. Dit geld kunnen ze gebruiken om bijvoorbeeld in de gevangeniswinkel boodschappen te doen. Ze kunnen het geld ook gebruiken om een tv of een radio te huren. Die zitten niet standaard in een cel.
Gedetineerden hebben geen contant geld. Dit is om illegale handel (bijvoorbeeld in drugs) te voorkomen.
Arbeidstoeleiding na detentie
DJI bereidt gedetineerden voor op een baan na detentie. In de Beperkt Beveiligde Afdeling (BBA) of via het Penitentiair Programma (PP) kunnen gedetineerden in de laatste fase van hun detentie buiten de muren aan het werk mits zij aan alle voorwaarden voldoen. Meer informatie hierover is te vinden op de informatiepagina van Ex-made en in de informatiebladen over BBA en PP.