Ouders in detentie
DJI vindt het belangrijk dat de relatie tussen ouders en kinderen zo goed mogelijk in stand blijft als een ouder in detentie zit en kinderen daarvan zo min mogelijk schade ondervinden. Daarom zorgen wij voor verschillende vormen van bezoek in het huis van bewaring of de gevangenis, zodat ouders en kinderen elkaar kunnen ontmoeten en doen wij bijvoorbeeld een speciale kindcheck als mensen in aanraking komen met justitie. Op deze pagina staat informatie voor en over ouders in detentie.
Vader of moeder in detentie
Kinderombudsvrouw Margrite Kalverboer sprak in 2016 in het kader van het project 'Zie je mij wel?' een aantal kinderen waarvan de vader of moeder korte of langere tijd in detentie zat. De uitkomsten van dat project staan in haar rapportage 'Zie je mij wel?', die eind 2017 is gepubliceerd en waarin is de volgende passage is te lezen: "Wetenschappers schatten dat op elke willekeurige dag zo'n 25.000 kinderen in Nederland een ouder in detentie hebben. De impact hiervan is enorm. Kinderen missen hun ouder en ervaren verdriet, boosheid, schaamte, gemis en eenzaamheid. Wat hun overkomt heeft invloed op de stabiliteit van hun jeugd en op hun ontwikkeling. We weten dat veel kinderen emotionele problemen of gedrags- en leerproblemen krijgen die soms tot in de volwassenheid blijven."
Kindcheck
Als iemand met justitie in aanraking komt, wordt tijdens het hele justitieproces op een aantal momenten gecontroleerd of er (achterblijvende) kinderen zijn. Dit gebeurt al vanaf het moment dat een verdachte, zowel mannen als vrouwen, wordt gearresteerd door de politie.
Als iemand in een huis van bewaring of gevangenis terechtkomt, voert DJI ook zo'n kindcheck uit. De casemanager van de gedetineerde vraagt hem of haar dan naar de aanwezigheid van (achterblijvende) kinderen en wat hun situatie is. Zo weten we of een gedetineerde ook ouder is.
Als dat nodig is, wordt gezorgd voor het organiseren van zorg en opvang van de kinderen.
Dat kan zijn in de vorm van opvang door andere volwassenen, bijvoorbeeld de achtergebleven andere ouder of familieleden of in een adequate opvangvoorziening. Als voor de opvang van kinderen nog (aanvullende) maatregelen moeten worden getroffen, stelt DJI de gemeentelijke coördinator nazorg daarvan op de hoogte.
Contact met kinderen tijdens detentie
Op bezoek
Als één van de ouders gedetineerd raakt, heeft dat grote invloed op de relatie tussen ouder en kind. Daarom investeert DJI in het behoud van de relatie tussen ouders en hun kinderen. Kinderen kunnen bij hun ouder langskomen tijdens het reguliere bezoekuur. In het huis van bewaring en in het basisprogramma duurt dat ongeveer één uur, in de gevangenis en het plusregime ongeveer twee uur.
Ook is er het Ouder Kind Detentieprogramma. Hierin zitten twee vormen van bezoek, waarin ouders activiteiten met hun kind(eren) kunnen ondernemen zonder dat daarbij andere familieleden aanwezig zijn:
- OKD-bezoekmomenten waarop het kind de ouder ongeveer twee uur lang kan bezoeken
- OKD-dagen, die meestal een dagdeel duren en waarbij de andere ouder soms kan meekomen
De OKD-bezoekruimtes zijn kindvriendelijk ingericht en er zijn spelletjes en speelgoed. Er is wel bewaking aanwezig. Vrijwilligers van Stichting Exodus kunnen jonge kinderen begeleiden tijdens dit bezoek aan hun ouder in detentie. Hoe vaak OKD-dagen plaatsvinden in de gevangenis, verschilt per locatie. Een OKD vindt minimaal vier keer en maximaal twaalf keer per jaar plaats. In veel justitiële inrichtingen worden ook nog speciale Ouder-Kinddagen georganiseerd, zoals een Sinterklaasfeest of sportdag.
Post
Gedetineerde ouders en hun kinderen kunnen gebruikmaken van een digitale postservice. Hierbij kunnen kinderen mailtjes sturen naar de penitentiaire inrichting die vervolgens bij de vader of moeder worden bezorgd. Kinderen mogen ook gewone post versturen naar hun ouder in detentie. Die post wordt altijd gecontroleerd.
Bellen
Ouders die gedetineerd zijn, mogen bellen met hun kind(eren). Eén keer 10 minuten per week bellen is een recht, maar in de praktijk lukt het meestal om meerdere keren per week van de telefoon gebruik te maken.
Speciale programma’s voor ouders en hun kinderen
In de gevangenissen in Leeuwarden en Veenhuizen loopt momenteel het Project Gezinsbenadering. Daarnaast zijn er in het gevangeniswezen diverse trainingen voor ouders beschikbaar om bijvoorbeeld hun opvoedvaardigheden te versterken. Bijvoorbeeld de training ‘Mijn kind en ik’ voor vaders en de interventie ‘Betere Start ’ voor moeders. U kunt hier meer over lezen op de pagina vrouwen in detentie.
Video voor kinderen
Om kinderen met een ouder in de gevangenis te informeren, maakte DJI het filmpje 'Mijn ouder zit in de gevangenis'. Dit filmpje laat kinderen zien hoe het gaat als zij op bezoek gaan bij een ouder in de gevangenis en ze krijgen een beeld van hoe hun ouder daar leeft.