Justitiabelen met forensische zorg
Forensische zorg is geestelijke gezondheidszorg, verslavingszorg en verstandelijk gehandicaptenzorg die onderdeel is van een (voorwaardelijke) straf of maatregel. De rechter legt meestal als onderdeel van een straf en/of maatregel forensische zorg op aan iemand met een psychisch/psychiatrische stoornis of verstandelijke beperking, die een strafbaar feit heeft gepleegd. Forensische zorg beweegt zich op het snijvlak van twee werelden, die van het strafrecht en die van de zorg. Het Specialistisch Inkoop Centrum van de divisie Forensische zorg/Justitiële Jeugdinrichtingen koopt vrijwel alle forensische zorg in bij particuliere zorgaanbieders.
Forensische zorg in de praktijk, zorg en beveiliging en forensische zorgtitels
Meer informatie over onder meer forensische zorg in de praktijk, zorg en beveiliging en forensische zorgtitels vindt u op de website over forensische zorg . Tevens zijn op deze website onder meer de volgende documenten te lezen:
Meer veiligheid door minder recidive
Het doel van forensische zorg is het voorkomen van recidive. Dat wil zeggen dat men de kans dat iemand na forensische zorg opnieuw een strafbare handeling pleegt wil verkleinen. De forensische zorg is erop gericht de maatschappelijke veiligheid te vergroten en doet dit door patiënten te behandelen en begeleiden zodat zij weer kunnen functioneren in de maatschappij.
Voor wie en waarom
Forensische zorg is voor mensen met een psychische of psychiatrische stoornis die een strafbaar feit hebben gepleegd en bij wie het risico hoog is dat zij opnieuw een strafbaar feit gaan plegen. Een rechter kan dan een justitiabele veroordelen tot het ondergaan van zorg.
De psychiatrische problematiek van justitiabelen die in aanmerking komen voor forensische zorg is divers. Sommige justitiabelen lijden aan meerdere psychiatrische stoornissen. Een groot aantal justitiabelen is verslaafd aan drugs en/of alcohol; een verslaving verergert vaak de symptomen van een psychische stoornis. In de forensische zorg worden ook justitiabelen met een verstandelijke beperking behandeld. Deze mensen komen ook in aanmerking voor forensische zorg als strafbare feiten zijn gepleegd waaraan een psychiatrische stoornis, verslaving en/of verstandelijke beperking ten grondslag ligt.
Er zijn drie hoofdgroepen die forensische zorg (kunnen) ontvangen:
- verdachten of veroordeelden
- gedetineerden inclusief preventief gehechten
- personen met een tbs-maatregel.
Personen die zijn veroordeeld in het kader van het jeugdstrafrecht, zoals de PIJ-maatregel, vallen niet onder de forensische zorg.
In Nederland bepaalt de rechter of zorg een onderdeel wordt van het strafrechtelijke kader. De enige uitzonderingen hierop zijn: zorg tijdens detentie, verdiepingsdiagnostiek en voorgenomen indicatiestelling. Om een goed onderbouwd vonnis te kunnen wijzen, worden eerst alle omstandigheden van een verdachte en het gepleegde misdrijf onderzocht. Als dat is gebeurd, vindt eventuele veroordeling plaats, waarbij de rechter een zorgtitel kan opleggen. Daarna wordt gekeken in welke instelling iemand moet worden geplaatst om zorg te kunnen ontvangen. Het uiteindelijke doel van de behandeling is een veilige terugkeer in de maatschappij.
