Het werk van herstelconsulent Marian deel 1: familieberaad
Verhalen uit de praktijk
Door het plegen van een delict zijn relaties beschadigd. Tijdens (en na) detentie kan een gedetineerde eraan werken die te herstellen. Denk aan slachtoffers of nabestaanden, de samenleving, mensen uit het netwerk van de gedetineerde, maar ook schuldgevoelens en schaamte spelen daarbij een grote rol. Bij herstelgerichte detentie staat het herstellen van schade centraal.
De taak van mij als herstelconsulent is bespreekbaar maken van het delict en de gevolgen daarvan. Dat doe ik vanaf het begin van de detentie. Ook spreek ik de gedetineerde aan op haar verantwoordelijkheid. Voor mij is het altijd van belang dat de gedetineerde zich veilig voelt bij mij om over moeilijke onderwerpen zoals het delict, spijt en schaamte te kunnen praten.
Cursus Puinruimen
Het besef wat er is aangericht, is een pijnlijk proces.We bieden een cursus Puinruimen aan die kan helpen om te werken aan herstel. De cursus is bedoeld voor iedere gedetineerde die een nieuwe weg wil inslaan en die bereid is om te kijken naar het eigen gedrag en verantwoordelijkheid te nemen voor het eigen gedrag. Zelfreflectie is heel belangrijk.
Gastsprekers vanuit verschillende invalshoeken geven inhoud aan de cursus. Dit maakt dat het perspectief van de gedetineerde verandert. Gastsprekers zijn onder andere Perspectief herstelbemiddeling, Eigen Kracht Centrale, een ervaringsdeskundige, nagbestaande/slachtoffer en de Reclassering. Het beseffen wat is aangericht en om dat onder ogen te zien kan pijnlijk zijn. Daarom is goede begeleiding door de herstelconsulent belangrijk. Ik begeleid de bijeenkomsten, bewaak het proces en continueer dit buiten de bijeenkomsten door individuele gesprekken met de deelnemers aan te gaan, de zogeheten herstelgesprekken.
In de praktijk: Familieberaad
Naar aanleiding van een cursus Puinruimen heb ik samen met de Eigen Kracht Centrale (EKC) een familieberaad georganiseerd op verzoek van een langgestrafte gedetineerde die deelgenomen had aan de cursus Puinruimen. Vooraf hadden we gesprekken zowel met de gedetineerde alswel met de familie.
De reden van het familieberaad was dat er wel contact was met de familie maar dat er veel onbeantwoorde vragen waren. Er werd alleen over ‘koetjes en kalfjes’ gesproken maar nooit over het delict (een levensdelict) dat ook heel veel impact heeft gehad op de familie van de gedetineerde. Toen het einde van de detentie in zicht kwam, werd de behoefte groter om te ‘praten’ en om schade te herstellen. De familie zat met veel vragen en de gedetineerde wist niet goed hoe zij hier mee om moest gaan.
Het was een lange dag met meerdere pauzes. Er waren 2 ooms, 1 tante, 1 halfzus en vader aanwezig. In de ochtend waren er best wat verwijten vanuit de familie zoals: ‘realiseer je je wel wat je ons hebt aangedaan de afgelopen jaren’. Aan het eind van de dag lag er een plan waar iedereen tevreden over was. Familie tevreden, gedetineerde blij.
Na zes weken was er weer een bijeenkomst waarbij de gedetineerde aanwezig was omdat zij op verlof mocht. Iedereen hield zich aan de afspraken die gemaakt waren en de neuzen stonden dezelfde kant op. De familie was blij dat zij op deze manier hebben bijgedragen aan het herstel van hun nichtje maar ook aan herstel van de familie, doordat er veel antwoorden waren, antwoorden waar zij zoveel behoefte aan hadden.
Ik was enorm blij dat ik vanuit mijn functie mijn steentje heb kunnen bijdragen. Inmiddels staat er een nieuw familieberaad op stapel naar aanleiding van een nieuwe cursus Puinruimen. Ik hoop dat ook deze familieconferentie een succes zal worden.