Een inkijkje in de Extra Zorg Voorziening in PI Grave
Verhalen uit de praktijk
Twintig jaar was ik toen ik begon als bewaarder in Penitentiair Inrichting (PI) Haaglanden locatie Zoetermeer. Hier ben ik volwassen geworden. Hier heb ik geleerd, gestudeerd, gelachen, gehuild, geschreeuwd en ben ik stil geweest.
Luchten met Jean
Jean verblijft sinds kort op de EZV waar ik werk als PIW’er. Hij komt naast mij zitten op de luchtplaats en begint met de tranen in zijn ogen te vertellen dat hij zijn familie mist. Ik luister, laat hem zijn verhaal doen. Midden in het gesprek stopt hij en zegt hij ineens verbaasd: ‘Waar hadden we het nou over meissie?’ Na een kleine samenvatting van mijn kant, kan hij zijn gesprek weer hervatten.
Voor de eerste keer in zijn leven verblijft Jean in een Huis van Bewaring. Een poos terug heeft hij zich mee laten voeren door “foute vrienden”, zoals hij het zelf noemt, en heeft hij iets gedaan waar hij achteraf nooit aan deel had moeten nemen.
Deze man heeft een behoorlijke rugzak, met als inhoud een hoop lichamelijke en geestelijke problematiek. Hij heeft een werkverleden bij Defensie en ontwikkelde daar PTSS. Hij heeft dagelijks angsten en nachtmerries.
De EZV in het algemeen
De EZV waar ik werk is een afdeling voor kwetsbare gedetineerden die niet kunnen functioneren in het reguliere regime. Bijvoorbeeld omdat ze lichamelijke en/of geestelijke problemen hebben, of bescherming nodig hebben vanwege het delict waarvan ze worden verdacht.
Het dagprogramma kent een vaste structuur om orde en duidelijkheid te scheppen in de chaos die gedetineerden kunnen ervaren. Deze veilige omgeving biedt bovendien meer mogelijkheden voor observatie waarmee een goede diagnose kan worden gesteld. Er wordt in overleg met de psycholoog en de medische dienst een bejegeningsadvies opgemaakt. Hoe ga je met deze persoon om? Wat zijn de aandachtspunten? Weigert de gedetineerde behandeling of vormt hij een te groot beveiligingsrisico? Dan is een PPC de aangewezen plaats.
Een bijzondere doelgroep
Er is geen afdeling in onze PI waar zoveel verschillende mensen bij elkaar op de afdeling verblijven als hier. Het ene moment is de groep in harmonie, het andere moment slaat de sfeer om en moeten we beheersmatig optreden. Er kan een week niets gebeuren en er zitten dagen tussen dat er iemand in een observatiecel geplaatst wordt vanwege een woedeuitbarsting door een psychose, of omdat iemand een poging tot zelfmoord doet.
De kracht om hier mee om te gaan ligt bij jezelf en je collega’s. Je team. Je moet elkaar kunnen vertrouwen en op elkaar kunnen bouwen. Observeren, communiceren, rapporteren, evalueren. Maar ook vakmanschapsdagen, opleidingen en cursussen zijn van essentieel belang om dit beroep goed uit te kunnen oefenen. En ook: Je kennis van ziektebeelden up to date houden en op de hoogte blijven van de verandering van de clientèle door de jaren heen.
Ondanks dat het werk mentaal en fysiek zwaar is, is de EZV een afdeling waar je het maximale uit je werk kunt halen. Er is veel ruimte voor ontwikkeling van je eigen “ik” in de breedste zin van het woord. Het is een zeer dynamische, complexe en veeleisende omgeving. Dit werk houdt je scherp. Je weet immers nooit wat je kunt verwachten. Soms zit ik met Jean en luister ik alleen maar. Soms is er een incident en giert de adrenaline door mijn lijf. Geen dag is hetzelfde. En ik ben blij toe.