“Ik focus op de zorg voor gedetineerden én alles daaromheen”
Verhalen uit de praktijk
De penitentiaire inrichting (PI) in Sittard is misschien niet de eerste plek waar je aan denkt als je aan de slag wilt als gz-psycholoog. Laat die niet-alledaagse omgeving nu net zijn wat Anne zo interessant vindt aan haar werk. “De PI trok mij enorm aan. Waar ik in de ggz vooral werkte met collega-psychologen, werk ik nu met uiteenlopende disciplines samen. Daarnaast kom ik een grote verscheidenheid van psychiatrische problematiek tegen.”
Een afspiegeling van de maatschappij
“Het is enorm inspirerend om te werken met de meest uiteenlopende toestandsbeelden”, vertelt Anne enthousiast. “Dat doe ik niet met vaste behandelprotocollen, maar vooral via crisisinterventie. Vervolgens richt ik me op contactopbouw met gedetineerden en werk ik vandaaruit verder aan de behandelrelatie. Lukt het om een goede behandelrelatie op te bouwen? Dan kunnen we als gz-psychologen alle kanten op binnen de ambulante behandeling. Of met het toewerken naar klinische behandeling binnen detentie. Alle psychiatrische beelden komen langs in de PI. Een afspiegeling van de maatschappij dus. Het gaat om mensen die in detentie zijn geraakt, met alle psychische en psychiatrische problematiek waar ze buiten ook last van hebben.”
Géén vooraf gevulde agenda
Het leuke aan je werkdagen als gz-psycholoog in de PI volgens Anne? “Je weet nooit hoe die eruit komen te zien. Ik heb hier nooit een vooraf volledig ingevulde agenda. Elke ochtend houden we een overleg met de afdeling Zorg en de teamleiders van de verschillende afdelingen. Dan krijg ik zicht op wat er speelt in de inrichting, zowel bij gedetineerden als bij collega’s, en ondersteun ik verschillende afdelingen bij vragen. Zo maak ik die dag bijvoorbeeld een inschatting van eventuele gedragsproblematiek bij een gedetineerde die de dag ervoor in de isoleercel is geplaatst, denk ik mee over wat er kan spelen bij een gedetineerde die al een paar dagen niet naar de arbeid is geweest, of spreek ik iemand die op dat moment psychotisch is.”
Samenwerken met verschillende disciplines
In de PI in Sittard verblijven ongeveer 300 gedetineerden. “Zij komen op verschillende manieren en in allerlei fases van detentie bij de gz-psycholoog in beeld. Zo screent de medische dienst bij binnenkomst op psychische en psychiatrische problematiek. Ook kan uit het wekelijks psychomedisch overleg met de psychiater, huisarts en verpleegkundigen of het multidisciplinair overleg blijken dat iemand die hier al langere tijd verblijft, behoefte heeft aan psychische zorg. Dan zijn er ook nog de penitentiair inrichtingswerkers die signalen oppikken op de afdelingen. Soms noem ik deze collega’s mijn ogen en oren. Door de vele contacten met alle disciplines weten we als psychologen wat er speelt. Daardoor kunnen we goede inschattingen maken en meedenken.”
Meedenken over het zorgklimaat
Anne adviseert gevraagd én ongevraagd over het algemene zorgklimaat voor gedetineerden. “Het mooie is dat je deze rol zo groot of zo klein kunt maken als je zelf wilt. In een kliniek is zorg de corebusiness, in een penitentiaire inrichting niet. Het is uitdagend om meer aandacht voor de zorg te creëren.” Ook de behandelgesprekken van Anne helpen bij het meedenken met en coachen van collega’s. “Tijdens gesprekken met gedetineerden krijg ik veel mee over hun gemoedstoestand. Weet ik dat iemand vandaag naar de rechtbank gaat en een straf van tien jaar opgelegd kan krijgen, dan kan ik de penitentiair inrichtingswerker adviseren om eens extra bij diegene binnen te lopen. Ook adviseer ik bij beleidszaken, bijvoorbeeld over hoe we de straffen binnen detentie anders kunnen inrichten.”
Een klein dorp
Een bibliotheek, kapper, fysiotherapeut en groenvoorziening: voor Anne voelt de penitentiaire inrichting als een klein dorp. “Dat dorp-zijn betekent ook dat we als collega’s met elkaar meeleven. Zeker in een crisissituatie staan we er met z’n allen. Wat het leuke is, is dat ik in dat dorp alle ruimte krijg om mijn werk in te vullen. Zolang de zorg maar goed wordt ingericht. Zo schat ik zelf in of ik een langdurige psychische behandeling kan aangaan of die juist moet uitbesteden. Maar ook of een gedetineerde meer gebaat is bij klinische opname. Daarmee willen we het risico verkleinen dat diegene opnieuw in aanraking komt met Justitie, zodat de maatschappij hier ook profijt van heeft. Ook deelname aan cursussen of trainingen is altijd mogelijk als die raken aan het werkveld. Fijn samenwerken met mijn collega-psycholoog en zowel gedetineerden als collega’s helpen door met ze mee te denken: dat geeft mij veel plezier.”
De functie
Meer informatie over de functie vind je op de pagina werkenbijdji.nl.