Behandeling van jongeren zit al in de kleinste dingen

Divers takenpakket
Ik ben behandelcoördinator van mijn ‘eigen’ groep, maar heb tegelijkertijd ook de functie van therapeut voor jongeren van andere groepen.

Een nieuwe werkweek begin ik met een groepsgesprek op de afdeling. Jongeren krijgen dan de mogelijkheid om te vertellen hoe ze erbij zitten; zijn ze in de afgelopen week ergens tegenaan gelopen? Is er iets gebeurd op de groep? Het is een gezamenlijk opstartmoment waar ook groepsleiding en het afdelingshoofd bij aanwezig zijn. Daarna blijf ik nog even op de groep om te kijken of er nog jongeren zijn die dingen persoonlijk met me willen bespreken of ergens vragen over hebben. Op maandag hebben we ook het PMO (Psycho Medisch Overleg). Hierin bespreken diverse betrokkenen zoals de behandelcoördinatoren, klinisch psycholoog, medische dienst en psychiater de verschillende behandeltrajecten van jongeren. Denk hierbij aan nieuwe inkomsten, verlofaanvragen, verlengingsadviezen en het algemene verloop van een traject. Tussendoor probeer ik wat mailtjes weg te werken, rapportages en plannen te lezen/schrijven en acties op te pakken van de verschillende overleggen die er zijn geweest. In de middag is er wekelijks een teamvergadering, heb ik gesprekken met jongeren van mijn groep en ben ik aanwezig bij de overdracht van de vroege dienst naar de late dienst. Ook geef ik wekelijks schematherapie aan twee jongeren van een andere groep en ik geef werkbegeleiding aan een PioG (Psycholoog in opleiding tot GZ-psycholoog).

Risicomanagement
Mijn belangrijkste taak is het coördineren van het behandeltraject van de jongeren. Op de langverblijfafdeling waar ik werk hebben we te maken met jongeren die in verschillende fases van hun traject zitten. Zo is de ene jongere bezig met uitstromen, dan heb je ook veel contact met bijvoorbeeld reclassering. Maar er zijn ook jongeren die net zijn doorgeplaatst en nog aan de beginfase van hun behandeltraject zitten.

Behandeling is bij de jongeren die bij ons verblijven van essentieel belang. Ze komen hier binnen met een opdracht vanuit de rechtbank en op basis van de risicofactoren van de jongere ga je daar als behandelcoördinator mee aan de slag. Het doel is om ervoor te zorgen dat jongeren aan het eind van hun traject weer op een veilige manier kunnen terugkeren in de maatschappij. Daar starten we al direct mee zodra jongeren hier binnenkomen. Daarnaast is het ook ontzettend belangrijk om zogenoemde beschermende factoren op te bouwen zoals begeleiding naar een geschikte woonplek, werk, school/opleiding (dagbesteding), pro sociaal netwerk of structurele vrijetijdsbesteding.

Behandeling zit al in de kleinste dingen. Jongeren hebben het vaak niet door, maar het aanwezig zijn op de leefgroep, de interactie met groepsleiding en elke dag het dagprogramma volgen is ook een vorm van behandelen. De groepsleiding is daarin van cruciaal belang. Zij zijn dag in dag uit bezig met de interactie met jongeren. Denk hierbij aan het motiveren tot het volgen van het dagprogramma zoals onderwijs, mentorgesprekken, samen koken en het doen van een spelletje op de groep.

Interventies
Binnen de RJJI hebben wij een groot aanbod aan diverse interventies, een vorm van behandeling. Zo werken we in de eerste fase van de behandeling met ‘Leren van delict’. Hierbij maken we samen met de jongere een delict analyse om zicht te krijgen op de risicofactoren en beschermende factoren en kunnen we zo de eerste fase van de behandeling vormgeven. Gedurende het traject pas je de behandeling telkens aan op de behoefte van de jongeren. Hierbij leveren we echt maatwerk.

Een andere interventie is schematherapie. Schematherapie helpt de oorsprong van hardnekkige patronen (schema’s) en moeilijk gedrag te onderzoeken en te veranderen. Tijdens de behandeling wordt de invloed van (vroege) levenservaringen op het denken en doen onderzocht en ga je met een jongere aan de slag deze patronen te herkennen en te veranderen. Wij werken met schemamodi (kanten). Kanten zijn de manier waarop je omgaat met schema’s. In de behandeling werk je er aan om gezonde kanten van jongeren te versterken en de invloed van disfunctionele kanten te verkleinen. Op de langverblijfgroepen is de methodiek SafePath ingevoerd, die hierbij aansluit. De teams zijn getraind in het herkennen van verschillende kanten en hoe je daar mee om kunt gaan.

Verder bieden we o.a. MDFT (Multi Dimensionele Familie Therapie), PMT (psychomotorische therapie), psychotherapie, agressie regulatietherapie (gericht op agressie), Brains4Use (gericht op middelengebruik), SOVA (sociale vaardigheden), cognitieve gedragstherapie (CGT) en traumatherapie (o.a. EMDR) aan.

Veranderende doelgroep
Ik merk binnen mijn groep niet zozeer dat de doelgroep verandert, maar je hoort het de jongeren die al langere tijd binnen de RJJI verblijven zelf wel zeggen. Zij merken dat het buiten anders is. “Je hoeft maar een keer verkeerd te kijken en je wordt al neergestoken.” Wat ik wel merk is dat er steeds meer jongeren geplaatst worden op onze FOBA. Dat is waar jongeren met een psychiatrische crisis geplaatst worden. Er komen meer jongeren met complexe psychiatrische problematiek binnen in combinatie met een jongere leeftijd. Ook is er een verschuiving zichtbaar naar polydruggebruik (meerdere soorten harddrugs). Daarnaast moeten we intern veel met elkaar in overleg of jongeren wel of niet gecombineerd kunnen worden op bepaalde afdelingen. Dat heeft dan weer te maken met conflicten binnen jeugdgroepen.

Ik heb de straat niet meer nodig
Laatst hadden we een jongere op de groep die letterlijk op straat leefde. Hij had geen geld en was al op jonge leeftijd zelf verantwoordelijk voor zijn eigen inkomsten, die hij op niet legale wijze vergaarde. Hierbinnen heeft hij, naast behandeling van zijn problematiek, een opleiding gevolgd tot lasser en net voordat hij vrijkwam, had hij een sollicitatiegesprek bij een bedrijf inclusief arbeidsvoorwaardengesprek over zijn salaris. Het gesprek ging goed en de jongere kreeg een baan aangeboden. Na afloop kwam hij naar me toe: “Merle, ik kan de straat nu achter me laten, ik heb die straat niet meer nodig en ben klaar om stappen te gaan maken”. Dat moment van realisatie was echt heel bijzonder, en daar doe je het uiteindelijk voor.